سوراخ بین مهره‌ای در ستون فقرات، محل عبور نخاع است؛ اگر این فاصله به دلیل رشد بیش از حد مهره‌ها کوچک شود، باعث بروز علائم تنگی کانال نخاعی شده و در نهایت فشار زیادی بر روی ریشه عصبی وارد می‌شود. در حالی که تنگی کانال نخاعی در مراحل اولیه یک بیماری جدی نیست اما در صورت پیشرفت یا درمان نشدن می‌تواند منجر به آسیب جدی و دائمی شود.

تنگی کانال نخاعی چیست؟

تنگی کانال نخاعی به انگلیسی (Spinal Stenosis) بوده و این عارضه زمانی بروز پیدا می‌کند که یک یا چند سوراخ استخوانی (فورامینا) در ستون فقرات شروع به باریک شدن می‌کنند و فضا را برای اعصاب کاهش می‌دهند. این فرآیند می‌تواند در کانال نخاعی (جایی که نخاع از مرکز می‌گذرد) یا در سوراخ‌های بین مهره‌ای که اعصاب نخاعی از کانال نخاعی خارج می‌شوند، رخ دهد.

در واقع علت تنگی کانال نخاعی می‌تواند اکتسابی یا مادرزادی باشد. با توجه به محل و میزان باریک شدن این کانال در طول زمان، یک عصب نخاعی یا طناب نخاعی می‌تواند فشرده شود که همین موضوع باعث بروز بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد و ضعف شود.

علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟

تنگی کانال نخاع باعث ایجاد فشار روی طناب نخاعی یا اعصاب می‌شود که این عارضه می‌تواند باعث درد گردن و کمر شود و بر توانایی فرد برای انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر منفی بگذارد. علائم این بیماری به تدریج به دلیل التهاب و فشرده شدن اعصاب شروع می‌شود و با گذشت زمان شدیدتر می‌شود. علائم تنگی کانال نخاعی در زنان و مردان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• احساس درد در پاها، عضلات ساق پا یا باسن که با ایستادن تشدید می‌شود.
• دردی که به یک یا هر دو ران ساطع می‌شود (سیاتیک)
• دردی که با نشستن، دراز کشیدن یا خم شدن به جلو بهبود می یابد.
• ضعف، بی حسی و گزگز در پاها
• کمردرد شدید که با ایستادن طولانی مدت تشدید می‌شود.
• گرفتگی عضلات ساق پا هنگام راه رفتن
• ضعف پا هنگام راه رفتن
• کاهش حس در پاها (تنگی کانال نخاعی و بی حسی پا)
• از دست دادن عملکرد مثانه یا روده (فشردگی شدید طناب نخاعی)
• بی حسی شدید و درد و ضعف غیر قابل تحمل در پاها (در موارد نادر)

علائم تنگی کانال نخاعی در هر شخصی متفاوت است و ممکن است شامل یکی یا چن مورد از موارد فوق باشد. برای تشخیص میزان آسیب دیدگی نخاع و تجویز بهترین روش درمانی باید به دکتر تنگی کانال نخاعی مراجعه کنید.

انواع مختلف تنگی کانال نخاعی کمر و گردن

تنگی کانال نخاعی به طور کلی به دو نوع زیر تقسیم بندی می‌شود:

• تنگی کانال نخاعی جانبی در کمر و گردن

سوراخ بین مهره‌ای نوعی حفره استخوانی است عصب نخاعی از طریق این حفره از بین دو مهره مجاور عبور می‌کند. هنگامی که یک یا چند مورد از این سوراخ‌ها باریک می‌شود، به آن تنگی کانال نخاعی جانبی می‌گویند.

در این صورت عصب نخاعی فضای کمتری دارد و با فشرده شدن ممکن است باعث اختلال در عملکرد نخاع شود. این نوع تنگی کانال نخاعی در هر قسمتی از ستون فقرات (کمر، گردنی و سینه‌ای) ممکن است رخ دهد اما به طور معمول در قسمت کمری اتفاق می‌افتد.

تنگی کانال نخاعی مرکزی کمر و گردن

این نوع عارضه نیز در صورت تنگ شدن یکی یا تعدادی از مهره‌هایی که از کانال نخاعی محافظت می‌کنند رخ می‌دهد. با تنگی کانال مرکزی، طناب نخاعی فضای کمتری برای عبور دارد و در صورت فشرده شدن طناب نخاعی که می‌تواند منجر به بروز درد یا اختلال در عملکرد ناحیه‌ای شود که تحت فشار قرار گرفته است.

تنگی کانال مرکزی نیز در هر قسمت از ستون فقرات می‌تواند بروز پیدا کند اما به طور معمول در بخش گردنی و کمری اتفاق می‌افتد. با ایجاد عارضه تنگی کانال نخاعی احتمال این که حداقل ۲ سطح از ستون فقرات، مانند ناحیه گردن و کمر (تنگی پشت سر هم) را درگیر کند، افزایش می‌یابد.

از جمله علائم تنگی کانال نخاعی گردن می‌توان به درد شدید در ناحیه گردن و کمر اشاره کرد. در تنگی کانال نخاعی کمر نیز ریشه عصبی نخاع در قسمت کمر تحت فشار قرار گرفته و علائمی از جمله درد سیاتیک و کمر درد بروز پیدا می‌کند.

تنگی نخاع چگونه تشخیص داده می شود؟

دکتر مغز و اعصاب می‌تواند تشخیص تنگی نخاع را بر اساس علائم بالینی و سابقه پزشکی شخص تایید کند. از دیگر آزمایشات و روش‌های تشخیص تنگی کانال نخاعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• MRI بهترین روش برای تشخیص تنگی کانال نخاعی است. در این روش تصویربرداری پزشکی تمامی جزئیات از جمله ریشه‌های عصبی و تغییرات نخاع یا تومورهای موجود در ناحیه نخاعی قابل تشخیص است.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری: استفاده از اشعه ایکس برای تصویربرداری در زوایای مختلف که به تعیین شکل و اندازه کانال نخاعی کمک می کند.
• میلوگرام: از CT با میلوگرافی در شرایطی که MRI در دسترس نباشد، استفاده می‌شود. میلگرام نوعی رنگ کنتراست که به مایع مغزی نخاعی (فضای مایع نخاعی) تزریق می‌شود تا کانال نخاعی و ریشه‌های عصبی را مشخص کند.

تنگی نخاع درمان می‌شود؟ درمان تنگی کانال نخاعی کمر

به طور کلی برای درمان تنگی کانال نخاعی دو روش جراحی تنگی کانال نخاعی و روش‌های غیرجراحی (غیرتهاجمی) وجود دارد. روش جراحی برای رفع این عارضه ماندگاری بیشتری دارد اما عوارض جراحی تنگی کانال نخاعی نسبت به روش‌های غیرجراحی بیشتر است.

بنابراین متخصص مغز و اعصاب ابتدا روش‌های دارو درمانی و درمان گیاهی تنگی کانال نخاعی مثل ماساژ کمر با روغن‌های گیاهی مثل روغن سیاه دانه، بادام تلخ و روغن گل سرخ را به بیمار پیشنهاد می‌دهد و در صورت عدم جواب دهی، روش‌های جراحی را انجام خواهد داد. در واقع روش‌های غیرجراحی برای بیمارانی که علائم عصبی ندارند، مناسب‌ترین روش درمانی است.

۴ روش‌ جراحی تنگی کانال نخاعی کمر

عمل جراحی به روش آندوسکوپ نوعی روش کم تهاجمی محسوب می‌شود و برای بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی خفیف هستند قابل انجام است. جراحی کانال نخاعی بدون گذاشتن وسیله در کانال محل عبور نخاع نوعی روش جراحی تهاجمی است.

عمل جراحی باز برای گشاد کردن کانال نخاعی با قرار دادن وسیله،آخرین نوع جراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی است. در این روش برای مقداری از فاست‌ها برداشته شده و از پیچ و میله برای پایداری مهره‌ها استفاده می‌شود. این روش تنها با تشخیص دکتر تنگی کانال نخاعی انجام می‌شود.

درمان تنگی کانال نخاعی با لیزر یکی از روش‌های موثر برای درمان این عارضه است. برای کاهش عوارض جراحی کانال نخاعی، از طریق جراحی با لیزر یا لیزر درمانی این عمل انجام می‌شود. در واقع پرتوهای پر انرژی لیزر در بافت نفوذ کرده و با تحریک سلول‌ها در ناحیه آسیب دیده، باعث بازسازی بافت می‌شود.

۷ درمان غیرجراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی در کمر

• تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن
• داروهایی مانند مسکن‌های تسکین درد از جمله استامینوفن، پروفن، ناپروکسن و…
• داروهای گاباپنتین و پرگابالین برای رفع گزگز و بی حسی
• استفاده از داروهای ضدالتهاب برای کاهش التهاب نخاعی
• لیزر و امواج اولتراسوند می‌تواند به بهبود تحرک و انعطاف پذیری ستون فقرات کمک کند.
• دمنوش‌های مناسب تنگی کانال نخاعی که در طب سنتی توصیه می‌شود؛ مثل دمنوش آویشن، شاتره و بومادران
• توصیه‌ها تغذیه‌ای برای درمان تنگی کانال نخاعی کمر و گردن نیز هست ک میتوانید با مشورت دکتر مغز و اعصاب در برنامه غذایی خود قرار دهید، از جمله؛ حذف گوشت قرمز و غذاهای صنعتی

فیزیوتراپی و ورزش برای درمان تنگی کانال نخاعی

در حالی که برخی افراد هنگام راه رفتن دچار درد یا بی حسی متناوب می شوند، برخی دیگر به قدری تحت تاثیر قرار می گیرند که جراحی اجتناب ناپذیر است. درمان‌های غیرجراحی برای همه بیماران تنگی کانال نخاعی کمر توصیه می‌شوند و میتوانید با مشورت پزشک خود برای درمان تنگی کانال نخاعی خود با دمنوش‌ها و عرقیجات گیاهی، داروها و ورزش‌های مناسب اقدام کنید.

جراحی تنگی کانال نخاعی اما آخرین راه درمان است و طبق آمار تنها به ۵ درصد بیماران توصیه شده است. پیشنهاد می‌کنیم اطلاعات بیشتر درباره روش‌های جراحی و درمان تنگی کانال نخاعی مناسب را با مشورت دکتر تنگی کانال نخاعی بدست آورید و درمان را هرچه سریع‌تر آغاز کنید.

علت‌های شایع تنگی کانال نخاعی کمر چیست؟

تنگی کانال نخاعی معمولاً توسط یک یا چند عامل زیر بروز پیدا می‌کند:

• تنگی کانال نخاعی به دلیل آرتروز ستون فقرات تنگی کانال نخاعی
• هنگامی که غضروف صاف پوشاننده مفاصل فاست (که از پشت مهره‎های مجاور را به هم متصل می کند) شروع به شکستن می‌کند، استخوان ها نیز شروع به ساییدگی روی یکدیگر می‌کنند و ممکن است منجر به رشد غیرطبیعی استخوان شود که استئوفیت یا خار استخوانی نامیده می شود. التهاب حاصل از این عارضه و تشکیل استئوفیت می‌تواند به باریک شدن سوراخ‌ها کمک کند.
• بیماری دژنراتیو دیسک و بروز تنگی کانال نخاعی

هنگامی که دیسک‌ها آب خود را از دست می‌دهند و شروع به صاف شدن می‌کنند، سوراخ‌های بین مهره‌ای نیز شروع به باریک شدن می‌کنند. برآمدگی دیسک نیز می‌تواند فشار را به سمت داخل کانال نخاعی افزایش دهد. انحطاط دیسک همچنین می تواند فشار بیشتری بر روی مفاصل فاست وارد کند و انحطاط آنها را نیز تسریع کند.

• تنگی کانال نخاعی به علت ضخیم شدن یا کمانش رباط

رباط‌های کانال نخاعی می‌توانند استخوانی شوند (ضخیم شوند و به بافت استخوانی تبدیل شوند) و به طناب نخاعی یا اعصاب نخاعی مجاور حمله کنند. برخی از رباط ها نیز ممکن است با پیشرفت انحطاط ستون فقرات، به سمت داخل کانال نخاعی مایل شوند. عوامل دیگری مانند تغییر شکل ستون فقرات یا رشد کیست نیز ممکن است در ایجاد تنگی در کانال‌های موجود در ستون فقرات نقش داشته باشند.

• شاهدانه روی درمان تنگی کانال نخاعی

اگر دنبال گیاهان و غذاهای ارزشمند برای تنگی کانال نخاع هستید حتما شاهدانه را امتحان کنید. یکی از مواد فعال و شناخته شده‌ای که در این گیاه یافت می‌شود، کانابیدیول است. ویژگی اصلی کانابیدیول (CBD) این است که نمی‌تواند از سد خونی مغزی عبور کند و سبب بروز اعتیاد شود. برخی از بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاع هستند با درد زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و برای مقابله با آن داروهای اپیوئید (که بر اساس مواد افیونی یا مخدر هستند) را مصرف می‌کنند. اگر چه چنین داروهایی می‌توانند باعث اعتیاد شدید فرد شوند اما کانابیدیول به هیچ عنوان سبب سوءمصرف نمی‌شود.

از آنجایی که در خصوص اثرات کانابیدیول روی درمان تنگی کانال نخاعی، شک و شبهاتی وجود داشت، دانشمندان در آزمایش‌های گوناگون اثرات آن را مورد بررسی قرار دادند. نتایج این تحقیقات نشان داد که کانابیدیول یک جایگزین کم‌خطر و بهتر برای درمان‌های تهاجمی و کم تهاجمی تنگی کانال نخاعی است. همچنین نسبت به سایر اپیوئیدها انتخاب بهتری است و به تسکین درد نیز کمک زیادی می‌کند. افرادی که مبتلا به تنگی کانال نخاع هستند برای حرکت کردن و تکان دادن اعضای بدن ممکن است مشکل داشته باشند، در این شرایط کانابیدیول به فرد کمک می‌کند که بتواند به طور بهتری حرکت کند.

• تاثیرات مفید زردچوبه برای تنگی کانال نخاعی

شاید از شنیدن این که ادویه پرکاربرد و خوش طعم زردچوبه یکی از ادویه‌های درمانی برای تنگی کانال نخاع است متعجب شوید. زردچوبه که معمولا در کشور هند و نواحی جنوب آسیا رشد می‌کند به‌عنوان طعم‌دهنده‌ای بی‌نظیر غذاها را خوش طعم می‌کند و به آن‌ها رنگ دلپذیری می‌دهد. کورکومین موجود در زردچوبه باعث شده که متخصصان طب سنتی و حتی پزشکان، اثرات درمانی ضدالتهابی و آنتی اکسیدان آن را تایید کنند. از آنجایی‌که تنگی کانال نخاعی اغلب سبب بروز علائم التهابی می‌شود، باید یک ضدالتهاب قوی (نظیر زردچوبه) را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید.

البته نکته مهم در خصوص استفاده از زردچوبه برای درمان تنگی کانال نخاعی این است که به هیچ عنوان در دوران بارداری نباید مصرف شود. به این خاطر که با تغییر سطح هورمون استروژن در بدن آنها می‌تواند منجر به بروز علائم خطرناکی نظیر زایمان زودرس شود.

• اثرات زنجبیل برای تنگی کانال نخاع

زنجبیل یک ادویه پرکاربرد است که کاربرد آن تنها به آشپزی محدود نمی‌شود. این ادویه شگفت‌انگیز، تولید مواد شیمیایی التهابی که «لکوترین» نام دارند را محدود می‌کند و با این روش  فشار و درد را از روی کانال نخاعی برمی‌دارد. برای این که از اثرات معجزه آسای زنجبیل بر درمان تنگی کانال نخاعی برخوردار شوید می‌توانید آن را به چند روش گوناگون مورد استفاده قرار دهید. این که چه روشی را برای مصرف زنجبیل انتخاب می‌کنید به ترجیحات شخصی‌تان بستگی دارد.

می‌توانید زنجبیل را به حالت خمیر درآورید و از کسی بخواهید که آن را روی محل آسیب دیده روی کمر قرار دهد. پس از آن از روغن اکالیپتوس روی آن استفاده کنید.

یک روش کاربردی دیگر این است که مقداری ریشه زنجبیل تازه (۴ الی ۶ تکه) را تهیه کنید و برش دهید. سپس در ۱.۵ فنجان آب بریزید و اجازه دهید حدود یک‌ربع روی حرارت ملایم بجوشد. زمانی‌که این مخلوط زنجبیل به دمای اتاق رسید، آن را از صافی رد کنید. در مرحله بعدی باید به آب ریشه زنجبیل پخته شده، کمی عسل بیفزایید و میل کنید.

روش سوم این است که نصف قاشق چایخوری میخک و نصف قاشق چایخوری فلفل را در آب در حال جوش بریزید. سپس کمی پودر زنجبیل (حدودا یک قاشق چایخوری) را به این ترکیب اضافه کنید و بعد از آن دمنوش به‌دست آمده را برای تسکین درد ناشی از تنگی کانال نخاعی بنوشید.

پروتئین‌های گیاهی برای درمان موثر تنگی کانال نخاع

برخی از گیاهان سرشار از انواع گوناگون پروتئین هستند که با پروتئین‌های موجود در گوشت متفاوتند. پروتئین‌هایی که بر پایه گیاهان هستند عملکرد بی‌نظیری در حفظ سلامت ستون فقرات و بهبود مشکلات این ناحیه دارند. اگر از تنگی کانال نخاعی رنج می‌برید، اکثر پزشکان به شما توصیه می‌کنند که تا حد امکان از پروتئین‌های گیاهی استفاده کنید زیرا مصرف پروتئین‌های حیوانی گاهی سبب التهاب می‌شود.

برخی از مکمل‌های مفید برای تنگی کانال نخاعی که مقادیر بالایی از پروتئین دارند شامل دانه چیا، عدس و لوبیا هستند. مواد غذایی ذکر شده نه تنها پروتئین مورد نیاز بدن را برای افراد مبتلا به مشکلات نخاعی تامین می‌کنند، بلکه سرشار از سایر مواد مغذی مفید از جمله: فیبر، آنتی اکسیدان، مواد معدنی، ویتامین‌ها و… نیز هستند. در نهایت، اگر با وجود چیزهایی که گفتیم همچنان می‌خواهید در رژیم غذایی‌تان مقداری پروتئین حیوانی هم وجود داشته باشد، گزینه‌های بدون چربی را انتخاب کنید. برای مثال به جای گوشت گاو بهتر است مرغ و ماهی مصرف کنید.

• درمان تنگی کانال نخاعی با سبزیجات

یکی از غذاهای مفید برای رفع تنگی کانال نخاعی، سبزیجات است. البته همه افراد و نه فقط بیماران مبتلا به مشکلات نخاعی، باید روزانه به مقدار کافی سبزیجات مصرف کنند تا سلامتی‌شان را حفظ کنند. هیچ وقت تاثیری که سبزیجات در سلامتی ایفا می‌کنند را نادیده نگیرید. به‌طور کلی سبزیجات خواص بی‌نظیری برای بهبود مشکلات مرتبط با کمر، نخاع و ستون فقرات دارند. مشخصه اصلی تنگی کانال نخاعی التهاب همراه با درد است.

برای غلبه بر این التهاب بهتر است سبزیجاتی نظیر: اسفناج، کلم بروکلی و کلم پیچ مصرف کنید. این سبزیجات در کنار درمان تنگی کانال نخاعی، ستون فقرات را نیز تقویت می‌کنند و از بروز مشکلات این چنینی در آینده جلوگیری می‌کنند. سبزیجات با مقادیر بالای رنگدانه‌های طبیعی، بهترین گزینه غذایی ضد التهاب هستند.

• تاثیرات گیاه جینکو بیلوبا برای بهبود تنگی کانال نخاعی

جینکو بیلوبا (Ginkgo biloba) یا گیاه کهن‌دار نام گیاهی مفید در درمان علائم مرتبط با تنگی کانال نخاع است که اثرات فوق العاده عالی و چشمگیری دارد. این گیاه که از گیاهان بومی چین محسوب می‌شود، برگ‌هایی مشابه بادبزن دارد که برای درمان طیف گسترده‌ای از اختلالات و بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از آنجایی‌که از زمان‌های گذشته، طبیبان از جینکو بیلوبا برای درمان عارضه‌های گوناگون استفاده می‌کردند، دانشمندان تصمیم گرفتند که روی اثرات این گیاه تحقیق کنند. بسیاری از تحقیقات صورت گرفته نشان دادند که جینکو بیلوبا خواص ضد التهابی دارد و می‌تواند التهاب و درد ناشی از تنگی کانال نخاعی را تسکین دهد و درمان کند. از دیگر خواض گیاه جینکو بیلوبا این است که اثرات آنتی اکسیدانی قوی دارد که باعث مهار و کنترل پروستاگلاندین (ترکیبات شیمیایی التهاب‌زا) می‌شود.

این ترکیبات یکی از اصلی‌ترین علل گرفتگی عضلات فرد در ناحیه نخاع می‌شود. اثرات جینکو بیلوبا به موارد ذکر شده محدود نمی‌شود و از دیگر اثرات فوق العاده آن می‌توان به عملکرد آن روی سلول‌های عصبی، مغز، حافظه و فعالیت‌های شناختی اشاره کرد. جینکو بیلوبا یک انتخاب عالی برای بیمارانی است که به زوال عقل مبتلا هستند و می‌تواند نقش موثری در پرورش عملکرد ذهنی افراد داشته باشد.

• تاثیرات ماهی سالمون برای تنگی کانال نخاع

خیلی از افراد غذاهای دریایی را دوست ندارند اما این غذاها نتایج مطلوبی در بهبود وضعیت سلامت کلی بدن ایفا می‌کنند و مصرف آن‌ها برای حفظ سلامتی ضروری است. اگر با مصرف غذاهای دریایی مخالف نیستید، پس می‌توانید به‌طور منظم ماهی سالمون را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید تا از اثرات بی‌نظیر سالمون بهره مند شوید. این ماهی یکی از بهترین منابع پروتئین بدون چربی در نظر گرفته می‌شود و حاوی یک ماده مغذی مفید دیگر به نام اسیدهای چرب امگا ۳ نیز هست.

لازم است بداند اسیدهای چرب امگا سه نقشی ضروری در حفظ سلامت استخوان‌ها و بافت‌های بدن ایفا می‌کنند. علاوه بر این، خواص ضدالتهاب دارند و درست مانند سبزیجات، با التهاب در هر نقطه‌ای از بدن مقابله می‌کنند. این اسیدهای چرب همچنین انرژی مورد نیاز سایر اندام‌ها را فراهم می‌کنند و جزو مهم‌ترین اجزای دیواره سلولی در نظر گرفته می‌شوند. سالمون در عین خوشمزه بودن و ایجاد تنوع در رژیم غذایی‌تان، کمک می‌کند که ستون فقرات سالم‌تری داشته باشید. از دیگر ماهی‌هایی که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند می‌توان از ماهی خال خالی، ماهی تن، ساردین، شاه ماهی و قزل آلا نام برد.

• تاثیرات محصولات لبنی برای تسکین تنگی کانال نخاعی

کلسیم یک ماده آلی بسیار ضروری برای حفظ و بهبود سلامت استخوان‌های بدن است. تشکیل استخوان و حفظ ساختار و شکل آن‌ها، مستلزم تامین کلسیم کافی بدن است که نبود آن باعث مشکلاتی مثل درد، پوکی استخوان، مشکلات ستون فقرات و… می‌شود. ساده‌ترین راهی که می‌توانید بدون مصرف مکمل، کلسیم کافی را دریافت کنید، از طریق رژیم غذایی است.

در این شرایط باید مصرف لبنیات خود را افزایش دهید. البته هر محصول لبنی‌ نمی‌تواند کلسیم مورد نیازتان را فراهم کند و برخی از این محصولات نظیر پنیر، شیر و ماست حاوی کلسیم بیشتری هستند. از سوی دیگر، پنیر فسفر زیادی دارد که این ماده مفید به همراه کلسیم، به حفظ استحکام استخوان و ف فرایند ستخوان‌سازی کمک شایانی می‌کند. اگر در نسبت این دو ماده در بدن اختلالی ایجاد شود، پروسه استخوان سازی به مشکل می‌خورد و فرد دچار مشکلاتی در ناحیه ستون فقرات و کمر می‌شود.

مصرف زیاد از حد مواد غذایی مضر نظیر نوشابه و فست فود، تعادل فسفر و کلسیم در بدن را به هم می‌ریزد. زمانی‌که نتوانید کلسیم ضروری را به بدن‌تان برسانید، بدن مجبور است کلسیمی که نیاز دارد را از استخوان‌ها دریافت کند و همین موضوع باعث می‌شود دچار دردهای مزمن و شدیدی در این ناحیه شوید. علاوه بر کلسیم، محصولات لبنی حاوی مقادیر مناسبی ویتامین کا نیز هستند که وظیفه اصلی این ویتامین ممانعت از تحلیل رفتن استخوان‌هاست. با این حال، همچون هر گروه غذایی دیگری، زیاده روی در مصرف کلسیم می‌تواند مضر باشد. بنابراین، از پرخوری بپرهیزید تا چربی یا کلسترول زیادی وارد بدن‌تان نشود. کلسیم علاوه بر محصولات لبنی در مواد غذایی دیگری نظیر سبزیجات برگ‌دار و سبز رنگ نیز یافت می‌شود.

میوه‌ها و غذاهای مفید برای تنگی کانال نخاع

درست مثل سبزیجات، باید میوه‌هایی را برای درمان تنگی کانال نخاعی انتخاب کنید که سرشار از رنگدانه هستند. البته به خاطر داشته باشید نباید در مصرف میوه‌ها افراط کنید. به این خاطر که میوه‌ها حاوی قند بالایی هستند و زیاده روی در مصرف آن‌ها بیشتر از این که مفید باشد می‌تواند به سلامتی‌تان آسیب بزند. توت‌ها از مفیدترین میوه‌ها برای مقابله با تنگی کانال نخاعی هستند.

مصرف منظم انواع توت کمک می‌کند که نخاع، ستون فقرات و کمر سالم‌تری داشته باشید، زیرا حاوی مقادیر نسبتا بالایی از آنتی اکسیدان‌های ضروری و مواد مغذی هستند که سلامت ستون فقرات را تضمین می‌کنند. بنابراین می‌توانید توت‌ها را به وعده‌های صبحانه، ناهار یا شام اضافه کنید. حتی می‌توانید از توت‌ها در دسر استفاده کنید و یک دسر سالم و در عین حال خوشمزه درست کنید.

همه ما تا به حال حداقل یکبار در خصوص خواص آووکادو برای سلامتی شنیده‌ایم. یکی از شناخته‌شده‌ترین کاربردهای آووکادو این است که به سلامت ستون فقرات کمک می‌کند. آووکادو سرشار از چربی‌های سالم، فیبر و پتاسیم است که اندام‌ها برای داشتن عملکرد سالم به آن‌ها نیاز دارند.

آووکادو حاوی مقدار نسبتا زیادی چربی خوب است بنابراین مطمئن شوید که در مصرف آن زیاده روی نمی‌کنید. اگر مزه آووکادو را دوست ندارید، سعی کنید از آن به روش متفاوتی استفاده کنید که قبلا امتحان نکرده‌اید. برای مثال می‌توانید نان تست آووکادو، اسموتی آووکادو و سایر دسرهای خوشمزه با آن را امتحان کنید. یکی از بهترین خواص آوواکادو این است که به کاهش کمردرد و دردهای اسکلتی عضلانی کمک می‌کند.

تاثیرات نوشیدنی‌ها و عرقیجات در رفع تنگی کانال نخاع

در بیشتر موارد، تنگی کانال نخاعی یک اختلال خطرناک یا جدی نیست و حتی بسیاری از افرادی که دچار این عارضه هستند از آن اطلاعی ندارند. اگر به هر نحوی متوجه شدید که دچار این اختلال هستید و وضعیت‌تان جدی نیست، می‌‌توانید در گام اول با درمان‌های خانگی و مصرف برخی از مواد غذایی آن را کنترل کنید تا حداقل از پیشرفت آن جلوگیری کنید.

یکی از روش‌هایی که از زمان‌های قدیم برای درمان دردهای ناحیه کمر و نخاع مرسوم بوده، نوشیدن عرقیجات گیاهی است. یکی از عرقیجات گیاهی موثر که به دیسک کمر و کانال نخاع کمک زیادی می‌کند، عرق خارخاسک است. این عرق گیاهی را باید با کمی عسل ترکیب کنید و حداقل روزی یکبار مصرف کنید تا شاهد اثرات شگفت انگیز آن در درمان تنگی کانال نخاعی باشید. رسوباتی که داخل نخاع تجمع پیدا می‌کند و باعث تنگی کانال نخاعی و درد می‌شوند، با مصرف عرق خارخاسک شسته و از بین می‌روند.

یک روش درمانی دیگر برای تنگی کانال نخاعی این است که دمنوش‌های گیاهی مصرف کنید. برخی از گیاهانی که استفاده از آن‌ها تاثیرات چشمگیری در تسکین درد تنگی کانال نخاعی دارد شامل بومادران، آویشن و شاه تره هستند.

روزانه یکبار هر کدام از این گیاهان را دم کنید و به طور منظم مصرف کنید تا بعد از مدت کوتاهی شاهد اثرات چشمگیر آن‌ها در کاهش کمردردتان باشید. البته این نکته را نباید فراموش کنید که برای مصرف انواع عرقیجات سنتی باید با پزشک خود مشورت کنید تا از تداخلات دارویی پیشگیری شود. 

سایر روش‌های کم تهاجمی برای درمان تنگی کانال نخاعی

• کایروپراکتیک

کایروپراکتیک یک علم کاربردی برای درمان اختلالات اسکلتی عضلانی (خصوصا در ناحیه کمر و ستون فقرات) است که می‌تواند به بهبود و درمان تنگی کانال نخاعی کمک کند. برای این‌که از مزایای این درمان بهره‌مند شوید باید به متخصص کایروپراکتیک مراجعه کنید. متخصصان کایروپراکتیک ابتدا وضعیت‌تان را بررسی و تحت نظر می‌گیرند.

سپس حرکات خاصی را به شما آموزش می‌دهند که باید طی یک دوره درمانی آن‌ها را مرتب انجام دهید. اگر حرکات کایروپراکتیک به درستی انجام شوند، در مدت نسبتا کوتاهی فشار از روی مهره‌ها برداشته می‌شود. این حرکات به تنظیم دیسک‌های ستون فقرات، کاهش فشردگی کانال نخاعی، کاهش درد کمر، گردن و عصب سیاتیک کمک می‌کنند.

• فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یک روش توصیه‌شده دیگر برای بهبود تنگی کانال نخاعی است. در فیزیوتراپی از دستگاه‌ها و ابزار مخصوصی استفاده می‌شود که فشار را از روی ستون فقرات، مهره‌ها و به‌طور کلی کمر برمی‌دارد. تمام حرکات و ورزش‌هایی که در طول فیزیوتراپی انجام می‌شوند از نظر پزشکی تایید شده‌اند و اثرگذاری آن‌ها بارها مورد مطالعه قرار گرفته است.

زمانی‌که به فیزیوتراپیست مراجعه می‌کنید، او چندین حرکت را تعیین می‌کند که باید در کلینیک با ابزار مخصوص انجام دهید. در کنار این حرکات باید یک سری تمرینات را هم در خانه انجام دهید. نکته مهم این است که هنگام انجام تمرینات فیزیوتراپی در خانه باید دقت کافی را به خرج دهید زیرا عدم رعایت اقدامات ایمنی باعث می‌شود ستون فقرات و دیگر نقاط بدن آسیب جدی ببینند.

• طب سوزنی

به افرادی که به علت تنگی کانال نخاعی درد شدیدی را تجربه می‌کنند، توصیه می‌شود که درمان‌هایی مثل طب سوزنی را امتحان کنند. در این روش، سوزن‌های خیلی ظریفی به کمر و ناحیه دچار مشکل وارد می‌شوند. این سوزن‌ها کمک می‌کنند که انرژی «چی» به‌طور سالمی دوباره در بدن جریان پیدا کند و مشکلاتی سلامتی را برطرف کند.

خیلی از افراد از طب سوزنی واهمه دارند اما باید گفت که سوزن‌های وارد شده معمولا هیچ دردی به همراه ندارند زیرا تا حدی کوچک و ظریف هستند که اصلا متوجه وارد شدن آن‌ها به بدن‌تان نخواهید شد. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که طب سوزنی، سبب تقویت و تحریک آزاد شدن اندورفین (ماده شیمیایی ضد درد) در بدن می‌شود. در نهایت باید بدانید که طب سوزنی فقط برای تسکین کمردردی که ناشی از این عارضه است استفاده می‌شود و نمی‌تواند این مشکل را از ریشه حل کند.

 

درمان تنگی کانال نخاعی با دارو و جراحی

گاهی پزشک به محض تشخیص بیماری توصیه می‌کند تا حد ممکن استراحت کنید تا بررسی کند آیا علائم‌تان بهتر می‌شوند یا خیر. اگر همچنان بعد از استراحت، درد و التهاب در کانال نخاعی تداوم داشت، پزشک برخی از داروها را برای درمان کمردردتان تجویز می‌کند.

داروهای مفید برای تنگی کانال نخاعی شامل داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی، داروهای مسکن نظیر استامینوفن و… داروهای اپیوئید (در شرایطی که دردتان شدید باشد) هستند. لازم به ذکر است که داروهای شل کننده عضلات و داروهایی که برای درمان اسپاسم عضلانی مناسب هستند از دیگر داروهای مهم و موثر برای درمان تنگی کانال نخاعی به‌شمار می‌روند.

اکثر بیمارانی که برای تنگی کانال نخاعی دارو مصرف می‌کنند و از سبک زندگی سالمی پیروی می‌کنند سریع‌تر بهبود پیدا می‌کنند و دیگر نیازی به سایر درمان‌ها ندارند. اما زمانی‌که تنگی کانال نخاعی با مصرف دارو و درمان‌های کم تهاجمی موثر نبود، باید جراحی ستون فقرات انجام شود. دو روش معمول جراحی برای بهبود تنگی کانال نخاعی وجود دارد که پزشک بعد از معاینه و عکسبرداری تصمیم می‌گیرد که کدام روش را پیش بگیرد:

• دکامپرشن (برداشتن فشار): با کمک جراحی فشار از روی ساختار عصبی در ستون فقرات برداشته می‌شود. بعد از این پروسه، فضای بین مهره‌ها در کانال نخاعی افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه بیمار دیگر دردی در این ناحیه نخواهد داشت.
• تثبیت ستون مهره‌ها: طی این پروسه جراحی نیز پزشک‌ کاری می‌کند که حرکت بین مهره‌ها محدود و کم شود که در نتیجه علائم‌ درد برطرف می‌شوند.

البته شایان ذکر است که هر کدام از این جراحی‌های ستون فقرات خطرات خاص خود را دارند و جزو جراحی‌های حساس محسوب می‌شوند. پس قبل از درمان تنگی کانال نخاعی با کمک جراحی ببینید که آیا آمادگی مقابله با عوارض احتمالی آن را دارید یا خیر. برخی از عوارض جراحی‌های نام برده شامل موارد زیر هستند:

• خطرات مرتبط با بیهوشی
• عدم بهبود تنگی کانال نخاعی
• احتمال آسیب دیدن یک یا چند عصب یا نخاع
• جوش نخوردن استخوان
• خراب شدن ابزارهایی که در ستون فقرات کار گذاشته شده‌اند
• عفونت استخوان
• درد شدید در محل جراحی

برای این که دچار عوارض جانبی بعد از عمل تنگی کانال نخاعی نشوید حتما به دقت تمام توصیه‌های پزشک را دنبال کنید. بعد از این جراحی باید مدتی از جای خود بلند نشوید و مسکن و دارو مصرف کنید. بعد از اتمام این دوره، باید طبق دستورالعملی که پزشک ارائه داده و به نحوی که فشاری به بدن وارد نشود، بنشینید، بایستید و از جایتان بلند شوید. همچنین باید از انجام فعالیت‌هایی که باعث می‌شوند مهره‌ها و ستون فقرات تحت فشار قرار بگیرند بپرهیزید.

سخن پایانی

اینکه بهترین روش درمانی برای تنگی کانال نخاعی چیست با توجه به شرایط هر فردی متفاوت است و نمی‌توان برای همه یک نسخه پیچید! در شرایطی که این عارضه جزئی باشد با مصرف غذاهای مفید برای تنگی کانال نخاع می‌توانید آن را بهبود دهید. اما در شرایطی که وضعیت‌تان جدی باشد مصرف مواد غذایی به تنهایی اثرگذار نیست و باید در کنار مصرف این غذاها، از درمان‌های دیگر نظیر مصرف دارو یا درمان‌های تهاجمی‌تر هم استفاده شود.

یک پزشک متخصص می‌تواند به شما بگوید که سطح جدی بودن تنگی کانال نخاعی‌تان در چه حد است و چه درمانی اثرگذارتر است. میوه‌ها، سبزیجات، گیاهان درمانی، عرقیجات و غذاهایی که در قسمت بالا به آن‌ها اشاره کردیم همگی می‌توانند در بهبود تنگی کانال نخاعی موثر باشند اما به‌عنوان مکمل برای تنگی درمان کانال نخاعی و درد و التهاب مرتبط با این عارضه محسوب می‌شوند. با این حال ممکن است یکی از این درمان‌ها برای شما بیشتر کار کند. بنابراین، پبشبرد هر گونه راهکار درمانی نیازمند مشاوره با پزشک متخصص است تا در کمترین زمان ممکن و حداقل چالش عارضه برطرف شود و سلامتی‌تان را دوباره به دست آورید.