احتمالا شما هم دراطرافیان خود، در پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها حملات نقرس را دیده‌اید. آیا می‌دانید که این بیماری چیست؟ آیا می‌دانید که این بیماری چه عوارضی برای فرد ایجاد می‌کند؟ در مورد روش‌های درمانی این بیماری آگاهی دارید؟ اگر می‌خواهید که بیشتر با این بیماری مفصلی آشنا شوید، بهتر است که این مطلب را بخوانید.

نقرس چیست؟

حتما از خود می‌پرسید که نقرس چیست و چگونه درمان میشود؟ نقرس نوعی بیماری آرتروز است که در مفاصل کوچک بدن و معمولا در انگشت شست پا ایجاد می‌شود. علاوه بر انگشت شست پا، این بیماری می‌تواند مچ پا، زانو و مچ دست را نیز درگیر کند. مفصل آسیب دیده متورم، حساس به لمس و قرمز می‌شوند و فرد برای حرکت دادن مفصل با مشکل روبرو است.

درد در حملات نقرس به شکل ناگهانی بروز می‌کند و طی ۴ تا ۱۲ ساعت به اوج خود می‌رسد. حملات اولیه‌ی نقرس معمولا ظرف چند روز برطرف می‌شوند، اما حملات نقرس در آینده بیش‌تر طول می‌کشند و مفاصل بیش‌تری را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

نقرس به انگلیسی چیست؟

نقرس یک بیماری مفصلی است که در انگلیسی به آن gout گفته می‌شود.

علایم نقرس چیست؟

علائم نقرس می‌توانند متنوع باشند. برخی از علائم نقرس شامل موارد زیر هستند؛

• مفاصل شما بسیار داغ می‌شوند و معمولا احساس درد مفصل دارید.
• معمولا تحمل لمس کردن مفاصل خود را ندارید، به قدری در هنگام لمس کردن درد دارند.
• معمولا مفصلی که درگیر نقرس شده‌است، ورم زیادی دارد و درد می‌گیرد و با انواع درد مفاصل مواجه می‌شوید، مثلا درد شدید زانو.
• پوست اطراف مفصلی که درگیری نقرس دارد، قرمز می‌شود.
• پوست اطراف ناحیه‌ی درگیرشده، برق می‌زند.
• محل درگیر شده معمولا می‌خارد.

نقرس پا چه علائمی دارد؟

هنگامی که کریستال‌های اوریک‌اسید درون مفاصل شما رسوب می‌کنند، باعث ایجاد حالتی می‌شوند که بسیار دردناک است و نقرس نامیده می‌شود. گاهی ممکن است که درد نقرس در مفاصل پاها، زانو، قوزک پا، مچ پا، انگشتان و بیشتر از همه در بخش پایین پا دیده می‌شود. یکی از اصلی‌ترین محل‌هایی که می‌توان نقرس و رسوب اوریک اسید را در آن مشاهده کرد، نقرس در شست پا است. برخی از علائم این مشکل شامل موارد زیر هستند؛

• داغی مفصل و درد مفصل
• درد حین لمس مفصل
• ورم زیاد مفصل درگیر
• قرمزی پوست در محل درگیری نقرس
• برق زدن پوست در محل نقرس
• خارش پوست در محل نقرس

علائم نقرس در مردان و علائم نقرس در زنان

علائم نقرس در مرد و زن مشابه بوده و شامل موادی است که در بالاتر اشاره شد.

چرا به نقرس دچار می شویم؟ (علت نقرس چیست؟)

نقرس، زمانی به عنوان بیماری افراد ثروتمند شناخته می‌شد زیرا فقط در کسانی که به مقدار زیادی به مواد غذایی و الکل دسترسی داشتند دیده می‌شد. اما تحقیقات نشان می‌دهند که این بیماری ارتباط چندانی با ثروت ندارد.

اسید اوریک یک ماده‌ی زائد است که هنگام تجزیه‌ی پورین (ماده‌ی موجود در پروتئین و سایر مواد غذایی) ایجاد می‌شود. در شرایط طبیعی، اسید اوریک در خون حل می‌شود و سپس از طریق کلیه‌ها و ادرار، از بدن دفع می‌شود. در افراد مبتلا به نقرس این چرخه مختل می‌شود و سطح اسید اوریک در خون بالا می‌رود. در واقع نقرس زمانی بروز می‌کند که سطح بالای اسید اوریک در مفصل، باعث تشکیل کریستال شود. سیستم ایمنی بدن ما با کریستال‌های اسید اوریکی در مفصل مبارزه می‌کند که این موضوع باعث تورم، قرمزی و درد شدید در مفصل می‌شود.

چه عوامل خطری در ابتلا به نقرس نقش دارند؟

نقرس به احتمال زیاد در موارد زیر بروز می کند:

۱. جنسیت: خطر ابتلا به نقرس در مردان ۷ تا ۹ برابر بیشتر از زنان است. خطر ابتلا به این بیماری، بعد از یائسگی در زنان افزایش می‌یابد.

۲. رژیم غذایی: افرادی که از مواد غذایی استفاده می‌کنند که سرشار از پورین هستند، بیشتر در معرض ابتلا به نقرس قرار دارند. از منابع غذایی حاوی پورین می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• گوشت قرمز، کلیه، جگر، مغز
• غذاهای دریایی (به عنوان مثال شاه ماهی، صدف، میگو، خرچنگ دریایی، قزل آلا، ماهی تن و ساردین)
• غذاهای فرآوری شده (به عنوان مثال چیپس و غذاهای منجمد)
• کربوهیدرات‌ها (مانند نان سفید، برنج سفید، کیک و کلوچه)
• نوشیدنی‌های سرشار از فروکتوز یا ساکارز (مانند آب میوه و نوشابه‌های شیرین)

۳. مصرف الکل: نقرس در افرادی که بیش از حد الکل مصرف می‌کنند، به خصوص آبجو و نوشیدنی‌های الکلی، بیشتر بروز پیدا می‌کند.

۴. ابتلا به بیماری‌‌ها: ابتلا به بیماری‌های پزشکی خاصی مانند دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، بیماری قلبی، کم‌کاری تیروئید، بیماری‌های کلیوی، سرطان و پسوریازیس، احتمال بروز نقرس را افزایش می‌دهند.

۵. مصرف برخی داروها: برخی از داروها و مکمل‌ها می‌توانند باعث تجمع اسید اوریک در خون شوند. مصرف برخی از داروها مانند آسپرین، ادرارآورها، ویتامین B۳ (نیاسین)، داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی، داروهای شیمی درمانی یا برخی درمان‌ها مانند پرتودرمانی، احتمال بروز حملات نقرس را افزایش می‌دهند. اگر شما نیاز به مصرف هر یک از این داروها دارید و به هیپراوریسمی مبتلا هستید، پزشک می‌تواند گزینه‌ی مناسب را برای شما تجویز کند.

۶. نژاد: احتمال بروز نقرس در نژادهای خاصی (مانند آفریقایی آمریکایی، چینی‌ها، ساکنین جزایر اقیانوس آرام) بالاتر است.

آیا نقرس ارثی است؟

نقرس تا حدی به دلیل وراثت رخ می‌دهد. محققان ژن‌های زیادی پیدا کرده‌اند که افراد را مستعد ابتلا به این بیماری می‌کند. ژن‌های مرتبط با نقرس، اسید اوریک را در خون نگه داشته و مانع دفع کلیوی آن‌ می‌شوند. به دلیل عوامل ژنتیکی، افرادی که پدر یا مادر، خواهر و برادر یا بستگان نزدیک دیگری دارند که به نقرس مبتلا هستند، احتمالا خودشان نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. اگرچه ژن‌ها فقط زمینه‌ی بیماری را فراهم می‌کنند اما عوامل محیطی مانند رژیم غذایی نیز در بروز بیماری نقش دارند.

نقرس چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر درد ناگهانی و شدیدی در مفصل دارید، به پزشک مراجعه کنید. در صورت داشتن تب، گرم شدن و ملتهب شدن مفصل که نشانه‌های عفونت هستند، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. آزمایشاتی که به تشخیص نقرس کمک می‌کنند ممکن است شامل موارد زیر باشند:

۱. آزمایش و بررسی مایع مفصلی

پزشک شما ممکن است از سوزن برای برداشت مایعات از مفصل آسیب دیده استفاده کند. هنگام بررسی مایع مفصلی در زیر میکروسکوپ، بلورهای اورات (اسید اوریکی) قابل مشاهده هستند.

۲. آزمایش خون

آزمایش خون، برای اندازه گیری میزان اسید اوریک و کراتینین در خون استفاده می‌شود. نتایج آزمایش خون می‌تواند گمراه کننده باشد. برخی از افراد سطح اسید اوریک بالایی دارند، اما هرگز حملات نقرس را تجربه نمی‌کنند. بعضی از افراد نیز علائم و نشانه‌های این بیماری را دارند، اما سطح اسید اوریک خون آن‌ها طبیعی است.

۳. تصویربرداری با اشعه ایکس

عکس اشعه‌ی ایکس از مفصل می‌تواند برای رد سایر دلایل التهاب مفصل مفید باشد.

۴. سونوگرافی

سونوگرافی اسکلتی عضلانی، می‌تواند بلورهای اورات را در مفصل یا در توفوس تشخیص دهد.

۵. سی تی اسکن

این نوع تصویربرداری می‌تواند وجود کریستال‌های اورات را در مفصل تشخیص دهد، حتی اگر مفصل به شدت ملتهب نباشد. گاهی نقرس با سایر اختلالات مفصلی اشتباه گرفته می‌شود، مانند: روماتیسم مفصلی، آرتروز، سندرم تونل کارپ، آرتروز عفونی، اسپوندیلیت آنکیلوزان و بیماری شبه نقرس (در اثر رسوب کریستال‌های پیروفسفات کلسیم (CPPD) در مفصل ایجاد می‌شود).

درمان نقرس چیست؟ (آیا نقرس درمان قطعی دارد)

سطح اسید اوریک در بیماران مبتلا به نقرس باید کم‌تر از ۶ میلی گرم در دسی لیتر، باشد. این هدف با داروهای مناسب قابل دسترسی است. اگرچه داروها موثرترین راه برای پیشگیری و درمان نقرس هستند، اما تغییر در سبک زندگی تا حد زیادی خطر ابتلا به حملات نقرس در آینده را کاهش می‌دهد.

۱. درمان دارویی

درمان نقرس شامل دو دسته‌ی دارویی می‌شود:

• داروهایی که برای درمان حمله‌ی حاد استفاده می‌شوند
• داروهایی که برای جلوگیری از عوارض نقرس مانند توفی، استفاده می‌شوند.

جدیدترین داروهای نقرس که برای درمان حملات حاد نقرس استفاده می‌شوند، درد و التهاب را تسکین می‌دهند و شامل داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، کورتیکواستروئیدها و کلشی سین هستند.

داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی

داروی ضد التهاب غیر استروئیدی یا NSAID نوعی دارو است که می‌تواند درد و تورم در نقرس را کاهش دهد. این دسته‌ی دارویی هیچ تاثیری بر میزان اسید اوریک در بدن ندارند. از این دسته‌ی دارویی می‌توان به سلکوکسیب، ایندومتاسین، ملوکسیکام، ناپروکسن یا ایبوپروفن اشاره کرد.

آمپول کتورولاک برای نقرس

جالب است بدانید که کتورولاک این آمپول مشهور برای درمان دردهای حمله‌های نقرس هم کاربرد دارد. اگر شما هم در شرایطی قرار دارید که نقرس شما را آزار می‌دهد و گهگاهی به دردهای حملات ناگهانی نقرس دچار می‌شوید می‌توانید از این دارو برای بهبود درد خود استفاده کنید. در واقع موثرترین داروهای مسکن برای کاهش درد نقرس، مسکن‌های ضد التهاب غیر استروئیدی هستند. اما سریع‌ترین راهی که می‌توانید از درد نقرس خلاص شوید استفاده از مسکن تزریقی غیر استروئیدی ضد التهابی مانند کتورولاک است.

کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها التهاب را کاهش می‌دهند. این داروها را می‌توان مستقیما به مفصل تزریق کرد یا به شکل خوراکی مصرف کرد. پردنیزون یکی از رایج‌ترین کورتون‌ها است که برای درمان نقرس استفاده می‌شود.

کلشی سین

از کلشی سین می‌توان به عنوان جایگزینی برای NSAID ها یا کورتیکواستروئیدها استفاده کرد. کلشی سین درد و تورم را کاهش می‌دهد و باید در ۱۲ ساعت اول حمله‌ی نقرس مصرف شود. از عوارض کلشی سین می‌توان به اسهال اشاره کرد. برخی داروها برای جلوگیری از عود این بیماری، جلوگیری از تولید اسید اوریک یا افزایش دفع اسید اوریک استفاده می‌شوند. این دسته داروها عبارتند از:

• آلوپورینول
• فبوکسوستات
• پگلوتیکاز
• راسبوریکاز
• پروبنسید
• آلوپورینول

آلوپورینول با کاهش تولید اسید اوریک در بدن، برای جلوگیری از حملات نقرس در آینده استفاده می‌شود. به یاد داشته باشید که ممکن است چندین ماه طول بکشد تا متوجه تاثیر آن شوید. آلوپورینول می‌تواند شما را خواب آلود کند.

۲. تغییر سبک زندگی (برای درمان نقرس چه بخوریم؟)

رژیم غذایی بیماران مبتلا به نقرس بسیار مهم است.

• مدیریت درد قسمت مهمی از درمان نقرس است. برای مدیریت حملات دردناک، استراحت کنید و برای کاهش درد، کیسه‌ی یخ را امتحان کنید. قرار دادن یخ روی مفصل آسیب دیده باعث کاهش التهاب می‌شود. هرروز ۲۰ دقیقه، کیسه‌ی یخ را روی مفصل قرار دهید.
• از مصرف نوشیدنی‌های شیرین حاوی فروکتوز یا ساکارز و نوشیدنی‌های الکلی مانند آبجو خودداری کنید.
• در هنگام حملات نقرس، مقدار زیادی آب بنوشید. این کار می‌تواند به دفع کریستال‌‌های اسید اوریکی که منجر به این بیماری شده‌اند، کمک کند.
• مصرف غذاهای غنی از پورین مانند گوشت قرمز و غذاهای دریایی را محدود کنید.
• از سبزیجات تازه مانند سیب زمینی، نخود فرنگی، قارچ، بادمجان و سبزیجات دارای برگ سبز تیره، بیش‌تر استفاده کنید.
• از محصولات لبنی کم چرب به عنوان منبع پروتئین استفاده کنید.
• به طور منظم ورزش کنید و در صورت اضافه وزن، وزن کم کنید.
• آجیل، کره‌ی بادام زمینی، غلات بخورید.
• همه‌ی حبوبات از جمله عدس، لوبیا و سویا برای مقابله با نقرس خوب هستند.
• گیلاس، زنجبیل، سرکه‌ی سیب و کرفس مصرف کنید. به طور کلی همه‌ی میوه‌ها برای درمان نقرس مناسب هستند.
• مصرف محصولات سویا و ویتامین C، می‌تواند به کاهش میزان اسید اوریک در خون کمک کند.
• نوشیدن روزانه کمی قهوه و چای سبز، می‌تواند خطر ابتلا به نقرس را کاهش دهد.
• سیگار کشیدن را ترک کنید.
• استرس را کاهش دهید. استرس، خواب نامناسب و ورزش کم، می‌تواند باعث افزایش التهاب شود. التهاب ممکن است باعث افزایش سطح اسید اوریک شود.

۳. درمان نقرس در طب سنتی

طب سنتی پیشنهادهایی به افرادی که به نقرس مبتلا هستند می‌دهد، اما توجه داشته‌باشید که باید درمان توسط متخصص روماتولوژی هم انجام شود و تنها به طب سنتی بسنده نکنید. برخی از پیشنهادهایی که طب سنتی برای درمان خانگی و گیاهی نقرس به شما ارائه می‌دهد شامل موارد زیر هستند؛

• دمنوش زنجبیل برای نقرس بسیار موثر است.
• یکی دیگر از دمنوش‌هایی که طب سنتی برای درمان نقرس پیشنهاد می‌دهد، دمنوش کرفس است.
• از دیگر دمنوش‌هایی که می‌توان به آنها اشاره کرد و برای درمان از انها کمک گرفت، دمنوش آلبالو است.
• عرق گزنه از دیگر موادی است که در طب سنتی برای درمان نقرس به بیمار پیشنهاد می‌شود.
• عرق خارخاسک هم از دیگر انتخاب‌های روی میز است.
• برخی از روغن‌های گیاهی هم برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

درمان نقرس با زالو نیز در طب سنتی پیشنهاد می‌شود. اما برخی پزشکان با آن موافق نیستند.

۴. رژیم غذایی نقرس

اما هنگامی که به بیماری نقرس مبتلا می‌شویم چه باید بخوریم؟ چه مواد غذایی برای ما مناسب هستند؟ اگر به نقرس مبتلا هستید، می‌توانید از مواد غذایی زیر استفاده کنید: 

• میوه‌های بیشتری بخورید. میوه می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.
• سبزیجات انتخاب بسیار خوبی برای فردی است که به نقرس مبتلا است.
• اگر به نقرس مبتلا هستید می‌توانید از غلات کامل استفاده کنید.
• مواد غذایی که کربوهیدرات پیچیده دارند برای یک بیمار مبتلا به نقرس انتخاب بسیار خوبی هستند.
• از خوردن نوشیدنی‌هایی که مقدار فروکتوز آنها زیاد است بپرهیزید. مثلا سعی کنید که از آب میوه‌های مصنوعی کمتر مصرف کنید.
• مصرف آب میوه‌های طبیعی شیرین را نیز محدود کنید.
• آب زیاد بخورید. آب به شما کمک زیادی می‌کند.

بیماری نقرس چند مرحله دارد؟

نقرس از ۴ مرحله تشکیل شده است:

۱. هیپراوریسمی بدون علامت

به وضعیتی که میزان زیادی اسید اوریک در خون وجود دارد، هیپراوریسمی گفته می‌شود. در این مرحله، فرد دچار هیپراوریسمی است اما هیچ علامت قابل مشاهده‌ای ندارد.

۲. نقرس حاد

اسید اوریک یا کریستال‌های آن، به تدریج در مفصل جمع می‌شوند. این تجمع می‌تواند منجر به التهاب و درد شدید شود که باعث می‌شود مفصل گرم، قرمز و حساس به لمس شود. به این اتفاق، حمله‌ی نقرس گفته می‌شود. حملات معمولا در شب اتفاق می‌افتند و ۳ تا ۱۰ روز طول می‌کشند.

۳. نقرس در فاصله بین حملات

این مرحله به معنای مرحله‌ی بدون علامت بین حملات نقرس است. این مرحله می‌تواند برای چند روز، چند ماه یا چند سال ادامه داشته باشد.

۴. نقرس پوستی مزمن

این حالت، مرحله‌ای است که توفی در مفاصل و بافت‌های اطراف آن‌ها ایجاد می‌شود. علائم پوستی مزمن معمولا در صورت عدم درمان بیماری برای مدت طولانی (حدود ۱۰ سال یا بیش‌تر) اتفاق می‌افتند. توفی همچنین ممکن است در گوش نیز ایجاد شود.

نقرس چه عوارضی ایجاد می کند؟ (آیا نقرس خطرناک است)

مبتلایان به نقرس می‌توانند دچار عوارض زیر شوند:

۱. نقرس راجعه

بعضی از افراد ممکن است دیگر هرگز علائم و نشانه‌های نقرس را تجربه نکنند. اما برخی دیگر ممکن است هر سال چندین بار این حملات را تجربه کنند.

۲. توفی

نقرس پیشرفته یا درمان نشده ممکن است باعث رسوب بلورهای اورات در زیر پوست در گره‌هایی به نام توفی شود. توفی می‌تواند در مناطق مختلفی مانند انگشتان دست، انگشتان پا، آرنج یا تاندون آشیل در پشت مچ پا ایجاد شود. توفی‌ها معمولا دردناک نیست، اما در حملات نقرس ممکن است متورم و حساس شوند. در صورت عدم درمان نقرس، توفی می‌تواند بافت مفصل را تجزیه کرده و استفاده از آن مفاصل را سخت و دردناک کند. علاوه‌بر این، توفی می‌تواند پوست را کشیده و به طرز ناخوشایندی سفت کند و گاهی اوقات باعث ایجاد زخم‌های دردناک شود. در صورت ایجاد زخم، توفی می‌تواند باز شود و ماده‌ای نرم و سفید که از جنس اسید اوریک است، آزاد کند.

توفی‌های کوچک که هیچ دردی ندارند و حرکت را محدود نمی‌کند، نیازی به برداشتن ندارند و ممکن است فقط لازم باشد داروهای خاصی مصرف کنید یا رژیم غذایی خود را تغییر دهید تا کوچک شوند. اما توفی‌های بزرگ باید با جراحی برداشته شوند تا از آسیب دیدن مفصل یا از بین رفتن دامنه‌ی حرکتی مفصل جلوگیری شود.

۳. سنگ کلیه

بلورهای اسید اوریک ممکن است در مجاری ادراری افراد مبتلا به نقرس جمع شده و علت سنگ کلیه اسید اوریکی شوند. داروها می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کنند.

راهنمایی برای مراجعه به دکتر روماتولوژی

نقرس یک بیماری دردناک است که برای درمان آن باید به متخصص روماتولوژی مراجعه کنید. نیازی نیست در خانه بمانید و با حملات نقرس زندگی کنید، بلکه می‌توانید یک قدم مناسب برای بهبودی این بیماری بردارید.

درمان نقرس در طب سنتی

درمان نقرس در طب سنتی چگونه است؟

طب سنتی برای درمان بیماری نقرس از گیاهان دارویی استفاده می‌کند. استفاده از گیاهان دارویی با روش‌های مختلفی مانند تهیه‌ی دمنوش‌های گیاهی و عرقیات و روغن‌های گیاهی انجام می‌شود. بهتر است قبل از شروع خود درمانی از پزشک متخصص طب سنتی نیز مشورت بگیرید.

• درمان نقرس با دمنوش‌های گیاهی

یکی از شیوه‌های استفاده از گیاهان دارویی برای درمان نقرس تهیه دمنوش است. تهیه‌ی دمنوش آسان و کم هزینه است و در صورتی‌که فرد مبتلا به نقرس در استفاده از آن مداومت داشته باشد اثربخشی این روش بالا می‌رود.

• دمنوش زنجبیل داروی نقرس در طب سنتی

زنجبیل یک گیاه با خاصیت آنتی اکسیدانی و درمان گیاهی نقرس است که می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. همچنین با تاثیر بر اسید اوریک تجمع یافته در بدن و دفع آن از طریق ادرار می‌تواند التهاب و درد ناشی از نقرس را در مفاصل کاهش دهد.

• تهیه‌ی دمنوش زنجبیل ساده است و به راحتی می‌توانید آن را در منزل تهیه کنید. کافیست مقداری زنجبیل تازه را رنده یا خرد کنید و داخل قوری که محتوی آب جوش است بریزید. سپس قوری را روی کتری آب جوش یا توری قرار دهید تا زنجبیل با حرارت غیر مستقیم دم بکشد. زنجبیل به دلیل خاصیت فراوانی که در درمان نقرس دارد می‌تواند به شکل‌های دیگر نیز استفاده شود. مثلا می‌توانید زنجبیل رنده شده یا له شده را روی مفاصل دردناک ضماد کنید یا از پودر آن در غذاها به‌عنوان ادویه استفاده کنید.
• دمنوش کرفس داروی نقرس در طب سنتی

کرفس گیاهی با طعم گس و بوی تند است. این گیاه خاصیت ادرارآوری دارد و می‌تواند اسیداوریک را در خود حل کند و با ادرار دفع کند. پایین آمدن میزان اسید اوریک تورم و درد مفاصل را کاهش می‌دهد. به این ترتیب اگر دمنوش کرفس را مصرف کنید علائم نقرس کاهش می‌یابد.

طرز تهیه‌ی دمنوش کرفس برای درمان نقرس

برای تهیه‌ی دمنوش باید از برگ‌های کرفس استفاده کنید. ابتدا آن‌ها را از ساقه جداکنید و بشویید. بعد از خرد کردن داخل قوری آب جوش بریزید و دم کنید. روزانه دوبار این دمنوش را استفاده کنید. البته به خاطر داشته باشید استفاده‌ی بی رویه از کرفس می‌تواند باعث آسیب به سلول‌های کبدی شود.

برای استفاده از خواص بی‌نظیر کرفس در درمان نقرس راه‌های دیگری هم وجود دارد. آب ساقه‌ی کرفس یا استفاده‌ی خام از کرفس هم مانند دمنوش اثرات درمانی فوق‌العاده‌ای دارد.

• دمنوش آلبالو داروی نقرس در طب سنتی

آلبالو میوه‌ای با خواص آنتی اکسیدانی است که می‌تواند التهاب و درد مفاصل ناشی از نقرس را درمان کند. دمنوش آلبالو مانند دمنوش‌های دیگر تهیه می‌شود و مصرف آن باعث دفع اسید اوریک از بدن و کاهش علائم نقرس می‌شود. برای تهیه‌ی دمنوش می‌توانید آلبالو را با هسته دم کنید.

• دمنوش آویشن داروی نقرس در طب سنتی

درمان گیاهی نقرس با آویشن یک روش اثبات شده در طب سنتی است. این گیاه خاصیت ضد باکتری، ضد قارچ و ضد انگل دارد و می‌تواند درد و تورم مفاصل را کاهش دهد.

• طرز تهیه دمنش آویشن

آویشن را می‌توانید به صورت تازه مصرف کنید یا آن را خشک کنید و در منزل داشته باشید. برای تهیه دمنوش از آویشن خشک شده یک قاشق چایخوری آویشن را داخل یک لیوان آب جوش بریزید و روی درب لیوان یک نعلبکی بگذارید. بعد از ۱۵ دقیقه دمنوش آماده است و بعد از صاف کردن می‌توانید آن را بنوشید. روش‌های دیگری هم برای استفاده از آویشن وجود دارد. می‌توانید آویشن آسیاب شده را به‌صورت ادویه در غذاها یا روی ماست و سالاد بریزید.

 

• درمان نقرس با عرقیات گیاهی

طب سنتی برای استفاده از گیاهان دارویی یک روش ندارد. درمان گیاهی بیماری نقرس با استفاده از عرقیات گیاهی نیز انجام می‌شود. این روش خواص گیاه را حفظ می‌کند و استفاده از آن آسان است. عرقیات گیاهی هم مانند دمنوش‌‌ها به شرط مداومت در استفاده اثر بخش هستند و برای مشاهده‎‌ی اثرات درمانی آن باید صبر و حوصله به خرج دهید.

عرقیات گیاهی که برای درمان نقرس با طب سنتی توصیه می‌شود شامل موارد زیر است.

• عرق گزنه داروی نقرس در طب سنتی

گیاه گزنه به‌عنوان یک گیاه دیورتیک یعنی ادرارآور شناخته می‌شود. گیاهان ادرار آور این قابلیت را دارند که مواد زائد و سمی را از طریق ادرار دفع کنند. برای درمان بیماری نقرس هم کافیست اسید اوریک اضافی موجود در خون با ادرار دفع شود تا درد و ورم مفاصل بهبود یابد.

• عرق خارخاسک داروی نقرس در طب سنتی

خارخارسک یک گیاه معجزه‌گر است که می‌تواند بیش از ده‌ها بیماری را درمان کند. این گیاه حاوی ترکیبات ارزشمند از آلکالوئید‌ها، فلانوئیدها و گلیکوزیدها است، حجم ادرار را افزایش می‌دهد و با رقیق‌کردن میزان اسید اوریک در خون عوارض ناشی از آن را کاهش می‌دهد و به‌عنوان درمان گیاهی نقرس شست پا شناخته می‌شود.

• درمان نقرس با روغن‌های گیاهی

بیماری نقرس باعث ایجاد درد و التهاب در مفاصل دست و پای مبتلایان می‌شود. شایع‌ترین مفصل درگیر مفصل انگشت شست پا است که گاهی تورم آن به قدری زیاد می‌شود که فرد نمی‌تواند کفش بپوشد، حتی در حالت عادی هم مفاصل درد دارد.

روغن‌های مورد استفاده در طب سنتی برای کاهش درد مفاصل شامل موارد زیر است:

• روغن زیتون
• روغن بابونه
• روغن گل محمدی

درمان خانگی نقرس چگونه است؟

نقرس با افزایش میزان اسید اوریک در خون ایجاد می‌شود، پس هدف از درمان خانگی نقرس انجام اقدامات و راهبردهایی‌‌ست که اسید اوریک را از بدن دفع کند و علائم نقرس را کاهش دهد. درمان‌های خانگی شامل اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی افراد مبتلا به نقرس است.

اصلاح رژیم غذایی

• محدود کردن مصرف پروتئین
• اسید اوریک پسماند شکستن پروتئین است. هنگامی‌که مصرف غذاهای پروتئینی زیاد باشد یا کلیه‌ها دچار اختلال باشد و نتواند اسیداوریک اضافی را دفع کند، تجمع اسید اوریک در بدن باعث التهاب مفاصل و بیماری نقرس می‌شود. بنابراین اولین تغییر در رژیم غذایی مبتلایان به نقرس کاهش مصرف غذاهای حاوی پروتئین است.
• غذاهایی‌که حاوی پروتئین‌های حیوانی هستند مانند انواع ماهی سالمون، ساردین، قزل آلا، دل و جگر
• حبوبات حاوی پروتئین مانند نخود و لوبیا تا حد امکان باید محدود شود.
• مصرف پروتئین گیاهی موجود در اسفناج و گل کلم و قارچ‌های خوراکی نیز تا حد امکان باید کم شود.
• البته این نکته را به خاطر داشته باشید مصرف پروتئین باید در حد نیاز بدن باشد و مقادیر اضافی باید حذف شود. زیرا در صورت کمبود مصرف پروتئین، ساختارهای پروتئینی بدن برای تامین نیاز شکسته می‌شود و این حالت شرایط وخیم‌تری ایجاد می‌کند.
• استفاده از غذاهای کم کالری

استفاده از سبزیجات و صیفی جاتی مانند چغندر، هویج، کلم، خیار از ورود به مرحله‌ی حاد بیماری جلوگیری می‌کند.

میوه‌های شاتوت، نارنگی، پرتقال، سیب، لیمو ترش، انگور و برگ انگور نیز برای مبتلایان به نقرس مفید است.

• کنترل وزن

اغلب افرادی که مبتلا به نقرس می‌شوند اضافه وزن دارند، زیرا چاقی و تجمع چربی در بدن از عواملی است که دفع اسید اوریک را در بدن کم می‌کند. مبتلایان به نقرس باید زیر نظر پزشک ۲ یا ۳ کیلوگرم در ماه وزن کم کنند تا به BMI متعادل برسند.

• نوشیدن آب

آب حلال اسید اوریک است و می‌تواند مقادیر اضافی آن را با ادرار دفع کند. بنابراین مصرف روزانه ۸ لیوان آب می‌تواند از تجمع اسید اوریک در بدن جلوگیری کند.

• استفاده از کمپرس سرد

قراردادن کیسه‌ی یخ روی مفاصل ملتهب یک درمان خانگی برای کاهش درد و تورم است.

• ترک الکل

نوشیدنی‌های الکلی باعث دفع نشدن اسید اوریک از طریق ادرار می‌شود. پس با تجمع اسید اوریک در بدن التهاب مفاصل و نقرس تشدید می‌شود.

• افزایش فعالیت بدنی

فعالیت بدنی و ورزش کردن متابولیسم بدن را بالا می‌برد و میزان گردش خون در بدن را سرعت می‌بخشد. همچنین تعریق هم می‌تواند در دفع مواد زائد از بدن نقش داشته باشد.

•  درمان خانگی نقرس با سیب

سرکه سیب یک داروی گیاهی موثر در درمان نقرس است. سرکه سیب می‌تواند درد و التهاب مفاصل را کم کند و رسوبات اسید اوریک در بدن را تجزیه کند و از بدن دفع کند. برای استفاده از اثرات درمانی سرکه سیب در کاهش علائم نقرس باید روزانه یک فنجان سرکه سیب را با آب مخلوط کنید و بنوشید.

سیب درختی زرد حاوی اسید مالیک است و این ترکیب می‌تواند اسیداوریک را در خود حل کند و دفع نماید. استفاده از سیب در میان وعده‌ها هم وزن را کم می‌کند و هم خاصیت درمانی نقرس دارد.

یک روش دیگر برای استفاده از سیب تهیه‌ی چای سیب است. برای درست کردن چای سیب باید دو عدد سیب را خرد کنید و داخل قوری محتوی آب جوش بریزید و به آن چوب دارچین اضافه کنید. بعد از نیم ساعت این چای دم می‌کشد و آماده‌ی استفاده است. .

• درمان خانگی نقرس با سولنجان

سولنجان یک گیاه معطر و دارویی است که با داشتن ماده‌ای به نام کلشی‌سین به‌عنوان درمان قطعی نقرس شناخته شده است. سولنجان را می‌توان به صورت ادویه در غذاها یا ترکیب با چای استفاده کرد. تهیه‌ی یک دمنوش قدرتمند با ترکیب سولنجان، دارچین، زنجبیل قطعا درمان سریع نقرس در طب سنتی است.

• درمان خانگی نقرس با نوشیدنی

با تهیه‌ی یک نوشیدنی ساده می‌توانید میزان دفع اسید اوریک از بدن را افزایش دهید و بیماری نقرس را به روش خانگی درمان کنید. برای این نوشیدنی از خیار، زنجبیل، آب لیمو ترش و کمی آویشن استفاده کنید.

• طرز تهیه نوشیدنی برای درمان نقرس

برای تهیه‌ی این نوشیدنی خیار و زنجبیل تازه را داخل میکسر بریزید و مخلوط کنید، سپس دو قاشق غذاخوری آب لیموترش و آویشن به آن اضافه کنید. برای رقیق کردن آن می‌توانید کمی آب هم به آن اضافه کنید یا آن را داخل قالب یخ بریزید و فریز کنید و طی روز چند تکه از این یخ‌ها را داخل آب بریزید و بنوشید.

• درمان خانگی نقرس با نمک اپسوم

خواص نمک اپسوم می‌تواند عضلات را آرام کند، التهاب مفاصل را تسکین دهد. برای استفاده باید یک فنجان نمک اپسوم را داخل یک سطل آب بریزید و هم بزنید و سپس پاها یا دستی که مفصل ملتهب دارد را به مدت نیم ساعت داخل این آب قرار دهید.

• درمان خانگی نقرس با جوش شیرین

جوش شیرین خاصیت قلیایی دارد و می‌تواند مقادیر اضافی اسید اوریک و رسوبات آن را در خود حل کند. استفاده از جوش شیرین خوراکی است و باید یک قاشق چایخوری از آن را داخل دو لیوان آب حل کنید و در طول روز بنوشید. البته بهتر است قبل از استفاده با دکتر نقرس مشورت کنید.

غذاهای مضر برای نقرس کدام است؟

• کسانی که مبتلا به نقرس هستند غذاهای زیر را باید از برنامه‌ی روزانه حذف کنند.
• غذاهای سرخ کردنی و فست فودها
• گوشت و غذاهای دریایی
• نوشیدنی‌های الکلی و ماءالشعیر همراه غذا
• نوشیدنی‎‌های دارای شکر
• نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه
• یخ و آب سرد

نقرس با رسوب اسید اوریک در بدن باعث التهاب در مفاصل و دردهای ناخوشایند در محل مفاصل می‌شود. درصورتی‌که از بیماری نقرس رنج می‌برید باید راه‌های درمان خانگی این بیماری و کنترل آن را بدانید.

رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس شامل کدام مواد غذایی است؟ نقرس، یک بیماری التهابی مفصلی است که به علت افزایش سطح اسید اوریک در خون و تشکیل بلورهای کریستالی اسید اوریک در مفاصل باعث درد، التهاب و تورم در مفاصل شده و بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد. یکی از اصول درمان بیماران نقرس، تغییر در رژیم غذایی است. با توجه به اینکه سطح اسید اوریک در بدن تحت تأثیر مستقیم مواد غذایی قرار می‌گیرد، تغییر در الگوی تغذیه می‌تواند به کاهش سطح اسید اوریک و کنترل علائم بیماری کمک کند.

رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس

رژیم نقرس شامل مجموعه‌ای از مواد غذایی و روش‌های تغذیه است که به کاهش سطح اسید اوریک در بدن کمک کرده و از عوارض و تاثیر سو بیشتر بیماری جلوگیری می‌کند. با رعایت رژیم غذایی بیماران نقرس می‌توان کنترل بهتری روی علائم بیماری داشت و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس باید به کاهش سطح اسید اوریک در بدن کمک کند و عوارض بیماری را کاهش دهد. در ادامه مواردی که باید در رژیم غذایی نقرس رعایت شود، آورده‌ایم:

• محدودیت مصرف مواد غذایی با سطح بالای پورین مانند گوشت قرمز، گوشت آبزیان به خصوص ماهی آب شور، ساردین و تن ماهی، خرما، نخودچی و آجیل
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر جهت کاهش سطح اسید اوریک و التهاب در بدن مانند توت، آناناس، نارنگی، آلو و سبزیجات سبز تلخ مثل اسفناج و کلم
• محدود کردن مصرف الکل
• پرهیز از مصرف چربی‌های اشباع شده مانند گوشت قرمز چرب، ماست، کره و سرشیر و مصرف منابع چربی سالم مانند روغن زیتون، روغن کانولا و آووکادو
• مصرف آب بیشتر جهت تخلیه اسید اوریک از بدن
• کاهش مصرف مواد شیرین کننده‌ مصنوعی و قند و استفاده از جایگزین‌های طبیعی و ملایم‌تر مانند عسل یا استویا
• مواد غذایی حاوی ویتامین ث مانند پرتقال، لیمو، تمشک، گوجه‌فرنگی و فلفل قرمز
• محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، دوغ و پنیرهای کم چرب
• مواد غذایی حاوی آلیسین مانند سیر و پیاز
• کاهش مصرف ماکارونی و نان

‏آیا نقرس با رژیم غذایی درمان می شود؟

برای درمان نقرس باید رژیم غذایی نقرس رعایت شود تا میزان اسید اوریک در بدن کاهش یابد. در رژیم نقرس بیمار باید مصرف مواد غذایی حاوی سطح بالای پورین و الکل را به حداقل برساند و میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر، آب بیشتر، مواد غذایی حاوی ویتامین C، لبنیات کم چرب بیشتری مصرف کند و در مقابل مصرف قند و شیرین کننده‌های مصنوعی، چربی‌های اشباع شده، مواد غذایی حاوی آلیسین و ماکارونی و نان را کاهش دهد. تغییرات در رژیم غذایی بیماران نقرس می‌تواند به بهبود علائم نقرس، کاهش التهاب و سطح اسید اوریک در بدن کمک کند و شدت حملات نقرس را کاهش دهد. همچنین، عوارض مربوط به نقرس مانند درد و التهاب مفاصل را هم کم می‌کند.

اهداف رژیم نقرس چیست؟

اهداف اصلی رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس عبارتند از:

• کنترل وزن و سالم‌خواری
• پرهیز از غذاهای حاوی پورین
• کاهش سطح اسید اوریک با مصرف خوراکی‌های کنترل‌کننده میزان اسید اوریک
• کاهش التهاب و عوارض دردناک
• پیشگیری از تشکیل توده‌های بلوری

بیماران نقرس چه مواد غذایی می توانند بخورند؟

• در درمان خانگی نقرس اهمیت تغذیه بسیار بالا است. رژیم غذایی بیماران نقرس می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• میوه‌هایی مانند توت، توت فرنگی، آلو، هلو، آناناس، کیوی، گوجه فرنگی، نارنگی، لیمو، آلوئه ورا و آووکادو
• سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم، گشنیز، ریحان، کاهو و هویج
• ماهی‌هایی مانند سردابی، قزل آلا و سالمون حاوی اسیدهای چرب امگا-۳
• غلاتی مانند گندم کامل، جو، برنج قهوه‌ای حاوی فیبر
• شیر کم چرب، ماست کم چرب و پنیرهای کم چرب که به عنوان منبع کلسیم و پروتئین
• آجیل و دانه‌ها مانند بادام، گردو، پسته و دانه‌هایی مانند لوبیا سبز، عدس، نخود و لوبیا
• مصرف آب کافی
• ویتامین C مانند پرتقال، تمشک، فلفل قرمز و گوجه‌فرنگی

صبحانه برای نقرس

رژیم نقرس در صبحانه هم باید با رعایت تمام اصول غذایی متناسب این بیماران با مواد غذایی سالم و تازه، سرشار از فیبر با حداقل چربی و ارزش غذایی بالا باشد:

• صبحانه‌های حاوی میوه تازه و غنی از آنتی‌اکسیدان، فیبر و ویتامین‌های مفید
• محصولات لبنی کم چرب
• غلات کامل مانند گندم کامل یا جو به صورت نان تست
• منابع پروتئینی سالم مانند تخم‌مرغ، ماهی سردابی و ماهی‌های کم چرب
• بادام و گردو
• لوبیا سبز، عدس و نخود

تخم مرغ برای نقرس

تخم‌مرغ در رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس به عنوان یک منبع سالم پروتئین در رژیم غذایی مجاز است. پروتئین بالا و مقدار زیاد ویتامین D در تخم مرغ برای سلامت استخوان‌ها مفید است. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف معتدل تخم‌مرغ در رژیم غذایی بیماران نقرس تأثیر چندانی روی میزان اسید اوریک ندارد.

سیب زمینی و نقرس

در مورد تاثیر سیب زمینی بر نقرس، نظرات متفاوتی وجود دارد. در گذشته، سیب زمینی به عنوان یک ماده ممنوعه در رژیم غذایی بیماران نقرس در نظر گرفته می‌شد، چرا که معتقد بودند مصرف آن می‌تواند سطح اسید اوریک را در بدن بالا ببرد. اما تحقیقات بیشتر نشان داده است که اثر سیب زمینی بر این بیماری بسیار پیچیده است و نمی‌توان آن را به صورت قطعی به عنوان مضر یا مفید دانست.

سیب زمینی حاوی پتاسیم، ویتامین C و فیبر است و می‌تواند به عنوان یک منبع سالم و مقرون به صرفه از نظر اقتصادی برای مصرف در رژیم غذایی شما در نظر گرفته شود. همچنین، یک ترکیب شیمیایی به نام سولفورافان دارد که ممکن است خواص ضد التهابی داشته باشد و برخی از مطالعات نشان داده این ترکیب می‌تواند برای بیماران نقرس مفید باشد.

آیا مرغ برای نقرس ضرر دارد؟

مرغ به عنوان یک منبع پروتئینی سالم و مفید در رژیم غذایی بیماران نقرس محسوب می‌شود. گزینه خوبی برای این بیماران است، چرا که پورین کمی دارد. بهتر است گوشت مرغ را بدون پوست و چربی مصرف کنید، زیرا پوست و چربی مرغ حاوی مقدار قابل توجهی پورین هستند. همچنین، روش های پخت سالم مانند بخارپز، آب‌پز یا پخت در فر و کبابی را امتحان کنید.

آیا حبوبات برای نقرس ضرر دارد؟

حبوبات از جمله نخود، عدس، لوبیا، نخودفرنگی و عدس سبز به عنوان یک منبع عالی پروتئین و فیبر در رژیم غذایی هستند. اما برخی از حبوبات حاوی مقادیر بیشتری پورین هستند که ممکن است بر بیماران نقرس تأثیرگذار باشد. در مورد مصرف حبوبات در رژیم غذایی نقرس، نکات زیر را در نظر بگیرید:

• میزان مصرف
• عدم سابقه حساسیت به پورین یا تشدید درد نقرس بعد مصرف حبوبات
• روش پخت
• ترکیباتی که همراه حبوبات مصرف می‌شوند.

بیماران نقرس چه چیزی نباید بخورند؟

این خوراکی‌ها باید از رژیم غذایی بیماران نقرس حذف شوند:

• گوشت قرمز
• ماهیان چرب مانند ماهی قرمز، ماهی ماکرل و ماهی آنچووی
• ماهی تن
• الکل
• برخی از مواد شیرین‌کننده

قارچ برای نقرس ضرر دارد یا نه؟

پورین یک ترکیب شیمیایی است که در فرآیند تجزیه اسید نوکلئیک در بدن تولید می شود و میزان اسید اوریک بدن را بالا می‌برد. قارچ‌ها مقداری پورین دارند اما کمتر از برخی منابع دیگر مانند ماهی، گوشت قرمز و آبزیان است.

مصرف قارچ به میزان معقول و به‌طور متعادل در رژیم غذایی بیماران مبتلا به نقرس، به طور کلی مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در صورت داشتن سابقه حساسیت به پورین یا تجربه افزایش دردهای نقرسی پس از مصرف قارچ، ممکن است نیاز به محدودیت مصرف داشته باشید. به‌علاوه اینکه وقتی قارچ پخته می‌شود میزان پورین آن کاهش می‌یابد.

دستور پخت غذا برای بیماران نقرسی

برای بیماران مبتلا به نقرس، روش‌های پخت و پز تأثیر زیادی در کاهش سطح اسید اوریک و کنترل علائم نقرس دارد. بهتر است این بیماران روش‌های پخت غذا به شکل بخارپز یا آب‌پز را امتحان کنند تا هم مواد مغذی آن حفظ شده و مصرف چربی به حداقل برسد.

هنگام پخت غذا در رژیم نقرس، سعی کنید روغن و چربی را به حداقل برسانید. از روغن‌های سالم مانند روغن زیتون یا روغن کانولا استفاده کنید و مقدار آن را کاهش دهید. سرخ کردن زیاد از حد غذاها باعث بالا رفتن میزان چربی و پورین مواد غذایی می‌شود و برای این بیماران توصیه نمی‌شود.

پخت طولانی مدت می‌تواند باعث از بین رفتن مواد مغذی شود. مواد غذایی را به شکل ملایم و کم بپزید تا مواد مغذی و طعم و بافت غذا حفظ شود. از ادویه‌ها و افزودنی‌های طبیعی مثل زرشک، زعفران، نعناع، زنجبیل و آویشن در پخت غذاها استفاده کنید. این ادویه‌ها می‌توانند به غذاها طعم و عطری خوشبو ببخشند بدون این که نقشی در افزایش عوامل تحریک‌کننده نقرس داشته باشند.

آیا رژیم غذایی نقرس عوارض هم دارد؟

رژیم غذایی نقرس، معمولا شامل تغییرات در نوع و میزان مصرف مواد غذایی است تا سطح اسید اوریک در بدن کاهش و علائم نقرس مانند التهاب و دردهای مفصلی کنترل شوند. با این حال، همانند هر رژیم غذایی دیگری، رژیم نقرس هم ممکن است عوارضی داشته باشد مانند:

• کمبود فیبر، ویتامین D، کلسیم و آهن به علت محدودیت در مصرف برخی مواد غذایی
• افزایش مصرف مواد غذایی خاص
• کند شدن روند بهبودی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک برای درمان نقرس

رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس نقش مهمی در کنترل علائم و پیشگیری از تشدید بیماری دارد. با محدودیت مصرف مواد غذایی حاوی پورین بالا و تمرکز بر مصرف مواد غذایی سالم، می‌توان بهبودی در علائم نقرس و کاهش التهاب و درد مفصلی را تجربه کرد. یادتان باشد که همیشه با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا برنامه غذایی مناسب و سازگار با نیازهای شما تنظیم شود. همچنین، رعایت سایر عوامل مهم مانند مدیریت وزن، مصرف مقدار کافی آب، مداومت در داروهای تجویز شده توسط پزشک و ممارست در فعالیت‌های بدنی مناسب نیز برای بهبود وضعیت نقرس بسیار اهمیت دارند.